عـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــلم

 بنای تاریخی آناهیتا بر پشت صخره ای قرار گرفته است که بلندترین نقطه آن 220 متر طول و 210متر عرض است وضخامنت دیوار محیطی آن به5/18 متر می رسد.

 بر اساس شواهد و مدارک باستان شناسی، بر فراز دیوار این بنا ردیفی از ستونهای سنگی بر پا بوده است که آثار موجود در شمال غربی آن کمک موثری در شناسایی مشخصات بنا و در نتیجه مرمت آن نموده است.

ستونها دارای54/3 متر ارتفاع، شامل سر ستون، میان ستون وپایه ستون هستند، و فاصله محوری این ستونها نسبت به یکدیگر 75/4 متر می باشد. ورود به بنا به وسیله پلکان دوطرفه ای که در جبهه جنوبی تعبیه  شده و قابل مقایسه با پلکان ورودی کاخ آپادانا در تخت جمشید فارس است صورت می گرفته ست. در ازای هر پله 15/4 متر پهنای کف پله 32 سانتی متر و میانگین ارتفاع پله ها 12 سانتیمتر است.در حال حاضر 26 سنگ پله، در جبهۀ شرقی وغربی بر جای اصلی بر پا مانده است. سنگ پله های فر ریختۀ دو طرف، نشانگر آن است که تعداد پله ها بمراتب بیشتر از 26 عدد می باشد. و تا کنون تعدادی از این سنگ پله ها شناسایی شده است. ادامة دیوار در شمال شرقی پلکان دیگری قرار دارد که به تختگاه اولیه این جبهه منتهی می شود که یکی از راههای دسترسی به این اثر تاریخی بوده است. در بخش مرکزی معبد دیواری  محکم واستوار در جهت شرقی و غربی برپاشده که دارای 94 متر طول و 9 متر ضخامت می باشد. نمای آن گچ اندود است وگوشه های جنوب غربی و جنوب شرقی این دیوار در جهت شمال ادامه داشته است. در پای این دیوار آبراهه ای بر روی صخره جهت خدایت آب جاسازی شده است.

معدن سنگ چل مران: سنگهای به کار رفته  دربنای آناهیتا از معادن اطراف کنگاور که فاصله ای نه چندان دوردارد استخراج می شده است. معدن سنگ چل مران حدود 2 کیلومتری غرب کنگاور قرار دارد.
وجود سنگهای نیمه تراش میان ستون، سنگ نما، پایه ستون ودیگر ستون ودیگر عناصر سنگی نشان آز آماده سازی سنگهای زبره تراش است که پس از حمل در محل برپایی صیقل می شده است. امروزه تعدادی از این معادن که در جهات مختلف معبد قرار دارد شناسایی شده است.
احداث این بنا را به دوره اشکانی نسبت داده اند و از این دوره آثاری شامل سفالینه، قبور ونوع تدفین بویژه سکه های مکشوفه در قبور به دست آمده است.